Η στάση των κοινωνιών απέναντι στην αναπηρία

                Στην πρωτόγονη εποχή ήταν επιτρεπτό από πολλές φυλές να θανατώνουν τα νεογνά που γεννιόντουσαν με κάποια γενετική ανωμαλία. Οι άνθρωποι των σπηλαίων θεωρούσαν πως η θεραπεία διαφόρων παθήσεων έβρισκε λύση από τη δημιουργία μιας οπής στο κρανίο του ατόμου. Στην αρχαία Αίγυπτο, οι «ένοχοι» γονείς υποχρεώνονταν να κρατούν στα χέρια τους το σκοτωμένο παιδί τους για τρεις συνεχείς ημέρες και νύχτες. Στην αρχαία Ελλάδα όμως, παρατηρούμε ότι τα άτομα με κάποια αναπηρία συμμετείχαν έντονα στην καθημερινή και δημόσια ζωή. Την ίδια περίοδο όμως στη Σπάρτη ίσχυε η «ευγονία». Κάθε παιδί που γεννιόταν ήταν κάτω από τη δικαιοδοσία του πατέρα του κι εκείνος έκρινε αν το παιδί θα ζήσει ή αν θα πεθάνει. Είναι γνωστό πως στη Σπάρτη υιοθετήθηκε το φαινόμενο του Καιάδα. Το φαινόμενο του αυτό δείχνει μια εντελώς απορριπτική στάση προς τα ανάπηρα παιδιά.

                Με την εμφάνιση του Χριστιανισμού αναπτύχθηκε η φιλανθρωπία και στη βυζαντινή εποχή το κράτος είχε την υποχρέωση για την φροντίδα των ανάπηρων ατόμων. Κατά τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία δινόταν στον πατέρα το δικαίωμα να σκοτώσει το παιδί αν ήταν κορίτσι ή το παιδί  το οποίο εμφάνιζε σωματικές ανωμαλίες και την περίοδο της Τουρκοκρατίας (1453-1821) η φροντίδα για τα ανάπηρα άτομα είχε περάσει στα χέρια της Εκκλησίας. Είχαν δημιουργηθεί εξάλλου διάφορες οργανώσεις που βοηθούσαν όσους είχαν ανάγκη.

                Ο 18ος  αιώνας παραμένει μια κρίσιμη μεταβατική περίοδος για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Η αξιοπρέπεια αυτών των ατόμων και των παιδιών είχε εδραιωθεί και ο φόβος, η δεισιδαιμονία και η εχθρότητα απέναντί τους παραγκωνίστηκαν. Αυτόν τον αιώνα δημιουργήθηκαν οι κατάλληλες συνθήκες για την εμφάνιση της ειδικής αγωγής.

                Στην Ελλάδα, την πρόοδο που άρχιζε να εμφανίζεται όσον αφορά την αντιμετώπιση των αναπήρων, την σταμάτησε ο Β΄  Παγκόσμιος πόλεμος και η κατοχή. Με την απελευθέρωση όμως, η Κοινωνική Πρόνοια άρχισε να αναπτύσσεται, να δημιουργεί νέες δομές και να βρίσκει νέους τρόπους για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Η Εκκλησία και η ιδιωτική πρωτοβουλία ήταν συμπαραστάτες του κράτους, το οποίο έδωσε προτεραιότητα στην κοινωνική προστασία των παιδιών και σε προβλήματα σίτισης. Η ίδρυση κοινωνικών υπηρεσιών στον τομέα αυτόν ήταν σημαντική και οι κοινωνικοί λειτουργοί προσέφεραν σημαντικά στον τομέα της Πρόνοιας. 

Η στάση της κοινωνίας μας σήμερα

                Όσον αφορά τη σημερινή εποχή, οι σύγχρονες αντιλήψεις ποικίλουν. Υπάρχουν αρνητικές αντιλήψεις απέναντι στα ανάπηρα άτομα παρόλο που η κοινωνία μας έχει εξελιχθεί σημαντικά. Υπάρχει έντονος στιγματισμός που τους οδηγεί στην απομόνωση. Οι ανάπηροι, θεωρητικά είναι ισότιμα μέλη της κοινωνίας μας όπως όλα τα υπόλοιπα μέλη που δεν εμφανίζουν κάποια αναπηρία. Τόσο το Σύνταγμά μας όσο και η νομοθεσία υποστηρίζουν αυτήν την άποψη, παρόλα αυτά υπάρχουν πολλά προβλήματα στην εφαρμογή του νόμου. Επιπλέον, δεν υπάρχει επαρκής ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού πάνω σε τέτοια θέματα από ειδικούς.

                Στην Ελλάδα, η παιδεία αλλά και η αντιμετώπιση των ατόμων με οποιαδήποτε αναπηρία, οδηγεί σε αποκλεισμό. Τα άτομα με κινητικά προβλήματα σπάνια απαντώνται ανάμεσά μας, αν και υπάρχουν πολλά. Ο βασικός λόγος που αποκλείει αυτά τα άτομα και τα εγκλωβίζει στο σπίτι τους είναι η ανύπαρκτη ή πλημμελής μέριμνα της κοινωνίας μας. Παρατηρούμε απροσπέλαστους δρόμους και ανυπαρξία υποδομών, κάτι που δε συμβαίνει σε κράτη της δυτικής Ευρώπης.

                Σε χώρες που υπάρχει έλλειψη ευαισθητοποίησης παρατηρούνται φαινόμενα προκατάληψης, οίκτου και συμπόνοιας σε άτομα με αναπηρίες. Αντίθετα, σε χώρες με διαφορετική κουλτούρα θα παρατηρήσουμε ανθρώπους που είναι διατεθειμένοι να βοηθήσουν και θα δούμε άρτιες υποδομές που διευκολύνουν τη ζωή των ατόμων με αναπηρίες.