Τα παιδαγωγικά οφέλη του πειράματος

                Για τους μαθητές των τελευταίων τάξεων του δημοτικού η  μελέτη των φυσικών φαινομένων είναι συναρπαστική, γιατί ίσως τίποτα δεν είναι περισσότερο όμορφο από το να ανακαλύπτεις τα μυστικά της φύσης και του σύμπαντος που κατοικούμε. Ο γνωστός φυσικομαθηματικός και φιλόσοφος Henri Poincaré είπε: ‘’O επιστήμονας δεν μελετά τη φύση επειδή αυτό είναι χρήσιμο. Την μελετά γιατί αυτό τον ευχαριστεί. Και τον ευχαριστεί διότι η φύση είναι όμορφη. Εάν η φύση δεν ήταν όμορφη, τότε δεν θα άξιζε τον κόπο να τη γνωρίσουμε. Και αν δεν άξιζε τον κόπο να τη γνωρίσουμε, τότε δεν θα άξιζε να ζούμε.’’

                Είναι αδιαμφισβήτητο πως η αξία του πειράματος στο μάθημα των Φυσικών Επιστημών είναι πολύ μεγάλη! Μην παραβλέπουμε το γεγονός πως υπάρχουν αρκετά παιδιά αποφοιτούν από το σχολείο δίχως να έχουν διεξαγάγει ποτέ ένα πείραμα και χωρίς να έχουν δει πως συμβαίνει κάτι τέτοιο-και στις περισσότερες των περιπτώσεων χωρίς να έχουν εισαχθεί στη λογική του ανάλογου τρόπου σκέψης. Δεν προκαλεί έκπληξη ότι πέφτουν θύματα αιρέσεων του παραλόγου. Η απάντηση σε αυτό είναι σίγουρα η καλύτερη εκπαίδευση.

                Με τη διδασκαλία του μαθήματος των Φυσικών Επιστημών μέσω της πραγματοποίησης πειραμάτων οι μαθητές αποκομίζουν πολλαπλά παιδαγωγικά οφέλη:

•             Κατανοούν θεμελιώδεις έννοιες και θέματα που προέρχονται μέσα από τις εμπειρίες και τα ενδιαφέροντά τους μέσω ενός βιωματικού μαθήματος σχεδιασμένο από αυτούς.

•             Αναγνωρίζουν τη  φύση  των  Φυσικών  Επιστημών  και  τη  συμβολή  τους  στην  ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού και παρακολουθώντας την εξέλιξή της παράλληλα με τις άλλες επιστήμες

•             Γίνεται καλλιέργεια  αξιών,  υιοθέτηση  στάσεων  και  επίδειξη  συμπεριφορών

•             Αποκτούν την υποδομή που θα τους επιτρέπει να διαμορφώνουν άποψη, ως πολίτες, να συμμετέχουν σε συζητήσεις και να λαμβάνουν αποφάσεις για θέματα που αφορούν τις Φυσικές Επιστήμες και τις εφαρμογές τους.

•             Αναπτύσσουν θετικές στάσεις απέναντι στο οργανωμένο σώμα και τις διαδικασίες των Φυσικών Επιστημών και τις προοπτικές αξιοποίησή τους στην κοινωνία και στο περιβάλλον.

•             Καλλιεργούν δεξιότητες που σχετίζονται με την έρευνα, την κριτική και δημιουργική σκέψη, την ανταλλαγή ιδεών και τη λήψη αποφάσεων.

•             Αναπτύσσουν δεξιότητες που σχετίζονται με τη διαχείριση - και αξιοποίηση των γνώσεων των Φυσικών Επιστημών στην καθημερινή ζωή καθώς και με την επίλυση προβλημάτων του φυσικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, που σχετίζονται με τις Φυσικές Επιστήμες.

•             Η πραγματοποίηση πειραμάτων βοηθάει τους μαθητές διότι τους προκαλεί το ενδιαφέρον, ώστε να περάσουν από την απλή θέαση στη συστηματική παρατήρηση.

•             Προκαλεί προβληματισμό και προάγει τη μάθηση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάδειξη των ιδεών των μαθητών σε συγκεκριμένα θέματα.

•             Κλονίζει τις πρώιμες και βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις των παιδιών για τα διάφορα φυσικά φαινόμενα και ελέγχει την ορθότητα των απόψεων που έχουν διατυπωθεί.

                Συνοψίζοντας, μπορούμε να πούμε πως κάθε πείραμα που μπορεί να συγκεντρώσει κάποιες από τις παραπάνω δυνατότητες είναι πρόκληση για τον εκπαιδευτικό. Είναι πρόκληση εφόσον πιστεύουμε ότι η μάθηση δεν είναι μια παθητική διαδικασία για το μαθητή καθώς με  την εργαστηριακή διδασκαλία κάποιος μαθαίνει ευκολότερα, γρηγορότερα, βαθύτερα και με τρόπο απλό. Μέσω της πειραματικής διδασκαλίας δίνεται η  δυνατότητα της αναπαράστασης, της ανακάλυψης και της ανάλυσης των φυσικών φαινομένων, ανακαλύπτονται από τον εκπαιδευτικό κλίσεις και ταλέντα των μαθητών του, αναπτύσσει το ενδιαφέρον και δημιουργεί περιέργεια και προωθείται  τρόπος εργασίας συστηματικός ο οποίος στηρίζεται στην παρατήρηση και στο πείραμα, έννοιες συνυφασμένες με την παιδική ψυχοσύνθεση.