Αντιμετωπίζοντας τα ψεματάκια των μαθητών μας
Τα ψέματα στην παιδική ηλικία δεν
είναι πάντα ανησυχητικά. Τα μικρά παιδιά (γύρω στην ηλικία των 4-5 ετών)
βρίσκονται ακόμη στη διαδικασία του να μάθουν τη διαφορά μεταξύ του «λέω
ψέματα» και «προσποιούμαι». Σύμφωνα με την ανάπτυξη του εγκεφάλου τους, η σκέψη
των παιδιών αυτής της ηλικίας είναι συγκεκριμένη χωρίς να είναι σε θέση να
κάνουν «λεπτότερες» διακρίσεις. Ακριβώς
επειδή η σκέψη τους είναι τόσο απλή και συγκεκριμένη, η αίσθηση της ηθικής
λειτουργεί με παρόμοιο τρόπο, δεν τους αφορά άμεσα και αποφεύγουν να
προβληματίζονται όσο οι ενήλικες για θέματα που άπτονται της ηθικής.
Τα μικρά παιδιά δεν έχουν την
ικανότητα μνήμης που έχουν τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, οπότε αντί να λένε
ψέματα συνειδητά, μπορεί απλώς να μην θυμούνται ένα γεγονός με όλες τις
λεπτομέρειες, κι έτσι μπορεί να παραλείπουν κάποια πράγματα ή να προσθέτουν
άλλα που νομίζουν ότι έτσι συνέβησαν σύμφωνα με τα ίδια.
Ο στόχος όταν προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε
τα ψέματα των μαθητών μας θα πρέπει να είναι όχι η τιμωρία, αλλά το να τους
διδάξουμε τη διαφορά μεταξύ φαντασίας και ψέματος και να τα βοηθήσουμε να
καταλάβουν γιατί είναι σημαντικό να λένε την αλήθεια.
Κάποιοι τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν είναι:
Βοηθάμε τα παιδιά να μάθουν τη
διαφορά μεταξύ φαντασίας και ψέματος.
Εφόσον τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να
κατανοήσουν απόλυτα το ηθικό παράπτωμα του ψέματος, η τιμωρία δεν προτείνεται
σαν μέθοδος αντιμετώπισης του προβλήματος, αλλά η διόρθωση και η διδασκαλία του
παιδιού.
Προσπαθούμε να σιγουρευτούμε ότι ο
μαθητής μας δεν λέει ψέματα για να μας τραβήξει την προσοχή. Αν το παιδί συνηθίζει να κάνει
φασαρία στην τάξη ή να τα χαλάει αντικείμενα των συμμαθητών του και μετά λέει
ψέματα γι’ αυτό, προσπαθούμε να εντοπίσουμε τον λόγο που αντιδρά έτσι.
Προσπαθούμε να μην οδηγούμε με τις
ερωτήσεις μας το μαθητή να πει ψέματα. Για παράδειγμα αντί να πούμε: «Ποιος έκρυψε την τσάντα;»
μπορούμε να πούμε: «Αναρωτιέμαι ποιος να έκρυψε την τσάντα του συμμαθητή μας…» Αφού
μας βοηθήσει να τη βρούμε υπενθυμίζουμε σε όλα τα παιδιά πως δεν πρέπει να πειράζουμε
τα πράγματα που ανήκουν σε άλλους.
Δίνουμε έμφαση στα σημεία που το
παιδί λέει την αλήθεια. Ζητάμε
από τον μαθητή μας να μας πει μια ιστορία και θυμίζουμε ότι χρειαζόμαστε να μας
πει μόνο τα γεγονότα της ιστορίας που πραγματικά συνέβησαν και αν θέλει να
χρησιμοποιήσει τη φαντασία του μπορεί να το κάνει όταν παίζει ή όταν
ζωγραφίζει.
Δίνουμε ιδιαίτερη σημασία όταν
κάποιος μαθητής μας λέει την αλήθεια και επιβραβεύουμε αυτή τη συμπεριφορά. Αντίθετα, αγνοούμε τις φορές που
επιδεικτικά μας λέει ψέματα.
Εξηγούμε με απλά και κατανοητά λόγια γιατί η αλήθεια είναι τόσο σημαντική. Εξηγούμε στους μαθητές μας ότι ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουμε τις πραγματικές πληροφορίες είναι για να παίρνουμε τις σωστές αποφάσεις, και γιατί έτσι οι άνθρωποι μπορούμε να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο.
Εξηγούμε με απλά και κατανοητά λόγια γιατί η αλήθεια είναι τόσο σημαντική. Εξηγούμε στους μαθητές μας ότι ο λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουμε τις πραγματικές πληροφορίες είναι για να παίρνουμε τις σωστές αποφάσεις, και γιατί έτσι οι άνθρωποι μπορούμε να εμπιστευόμαστε ο ένας τον άλλο.
Διαβάζουμε βιβλία με παραμύθια
για το ψέμα και τις συνέπειές του. Διαβάζουμε τα παραμύθια αυτά με το
παιδί μας και συζητάμε για το τι συνέβη στους χαρακτήρες της ιστορίας. Επίσης,
μπορούμε να διακρίνουμε αν το παιδί αντιλαμβάνεται τα ψέματα που λέει ο ήρωας
της ιστορίας κατά τη διάρκεια ανάγνωσης του παραμυθιού.
Προσέχουμε τα ψέματα που λέμε εμείς
οι ίδιοι, ακόμη και τα ψέματα που λέμε για να μην πληγώσουμε τους γύρω μας. Οι μαθητές μας, μας έχουν σαν πρότυπα,
οπότε αν μας βλέπουν να είμαστε ασυνεπείς με τα λεγόμενά μας, θα κάνουν το ίδιο
αντιγράφοντας την συμπεριφορά μας. Τα μικρά παιδιά δεν έχουν την ικανότητα να
κρίνουν τη διαφορά ανάμεσα στα «εγωιστικά» ψέματα και στα ψέματα για το καλό
των άλλων.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου